Spis treści
Maszyny CNC stanowią obecnie podstawę wyposażenia firm, które specjalizują się w obróbce metali i innych materiałów. Sterowanie numeryczne gwarantuje bardzo wysoką precyzję pracy, a w efekcie także powtarzalność elementów i obniżenie kosztów ich wytwarzania. Tokarki i frezarki są jednak intensywnie eksploatowane i narażone na nieprzyjazne czynniki środowiskowe, takie jak wysokie temperatury czy tarcie. Dlatego do zachowania ich sprawności jest niezbędna systematyczna konserwacja.
Specyfika budowy i pracy maszyn CNC
Cechą, która charakteryzuje tokarki i frezarki oraz inne urządzenia obróbcze CNC jest połączenie trzech elementów: mechaniki, która warunkuje fizyczną pracę maszyny napędzanej silnikiem, elektryki, która odpowiada za zasilanie i umożliwia wykonywanie zadań obróbczych, oraz cieczy, wykorzystywanej w układzie hydraulicznym.
Utrzymanie pełnej sprawności maszyny wymaga zachowania kontroli nad każdym z nich. Nawet niewielkie zmiany w konstrukcji, wynikające np. z wytarcia się detalu czy uszkodzenia kabla elektrycznego, mogą prowadzić do poważnej awarii i groźnego w skutkach wypadku przy pracy. Dlatego niezwykle istotne jest odpowiednie przeszkolenie pracownika obsługi oraz staranne sprawdzenie maszyny przed przystąpieniem do pracy.
Codzienna konserwacja maszyn CNC – podstawowe czynności
Tokarka czy frezarka CNC pracuje z bardzo dużą prędkością obrotową. Tarcie powoduje też rozgrzewanie się elementów maszyny. Dlatego pojawia się spore prawdopodobieństwo odkształcania, wycierania czy uszkadzania części. Prawidłowo przeprowadzona konserwacja maszyn CNC pozwala w porę je wykrywać i dokonywać wymiany.
Wśród codziennych czynności zalecanych podczas konserwacji najczęściej wymienia się:
- kontrolę parametrów środowiska, w jakim pracuje maszyna (wilgotność, temperatura, napięcie zasilania, poziom wibracji itp.),
- po zakończeniu pracy zatrzymanie wałka serwo po jego powrocie do źródła,
- czyszczenie i usuwanie wiórów po każdym zakończonym dniu pracy,
- sprawdzanie stanu oleju,
- sprawdzanie ciśnienia płynu w układzie hydraulicznym.
Konserwacje maszyn CNC – roczne i długoterminowe
Codzienne utrzymanie maszyny CNC w porządku oraz obsługiwanie jej zgodnie z instrukcją producenta może opóźnić problemy wynikające z długoterminowej eksploatacji. Pomimo to raz w roku lub co kilka miesięcy niezbędne jest też przeprowadzenie konserwacji w szerszym zakresie. Czynności zalecane podczas takiego procesu to:
- Częste uruchamianie maszyny, która jest nieużywana.
- Codziennie uruchamiane zasilania elektrycznego w okresie podwyższonej wilgotności powietrza. Produkowane w ten sposób ciepło wysuszy komponenty i zapobiegnie ewentualnym zwarciom.
- Raz w roku konserwacja części sterującej. Powinna ona być przeprowadzona przez wykwalifikowanego elektryka. Obejmuje kontrolę napięcia wyjściowego modułu mocy, sprawdzenie modułów funkcyjnych oraz innych elementów, a także luzów w połączeniach i napięcia akumulatora.
- Raz w roku przeprowadzona przez elektryka konserwacja silnika wrzeciona oraz sprawdzenie serwo. Ocenie poddaje się poziom hałasu, wahania temperatury pracy, które mogą wynikać z wad mechanicznych (łożyska) lub elektrycznych (szczotki silnika, komutatory). Podczas konserwacji niezbędna jest wymiana wadliwych części i wyregulowanie pozostałych.
- Co 10-12 miesięcy konserwacja serwosilnika posuwu maszyny. Jeśli w pracy są zauważalne wahania prędkości posuwu, konserwację należy przeprowadzić wcześniej. Obejmuje ona czyszczenie sprężonym powietrzem i kontrolę zużycia szczotki oraz jej ewentualną wymianę.
- Regularne kontrole poziomu smarowania części maszyny. Niezbędne jest sprawdzenie, czy olej lub smar jest doprowadzany we właściwe miejsca, a jego ilość jest odpowiednia. Przeglądów należy dokonywać w cyklach tygodniowych, miesięcznych, półrocznych i rocznych.
- Raz na pół roku czyszczenie filtrów układu hydraulicznego, sprawdzenie szczelności przewodów, uzupełnienie lub wymianę płynów.
Wykonywanie regularnych przeglądów, wymiana uszkodzonych lub wyeksploatowanych części oraz zadbanie o odpowiednie smarowanie maszyny stanowią gwarancję, że będzie ona pracować dłużej i z pełną wydajnością. Koszt przestoju związany z usuwaniem poważnej awarii sprzętu może być wielokrotnie wyższy niż jej kilkugodzinnego przeglądu przeprowadzonego co kilka tygodni czy raz w roku.
